Η
Ελληνική Σημειωτική Εταιρεία και το Τμήμα Γαλλικών Σπουδών και Σύγχρονων Γλωσσών του Πανεπιστημίου Κύπρου οργανώνουν διεθνές συνέδριο με αντικείμενο Το Καθημερινό. Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί 5-7 Νοεμβρίου 2010 στη Λευκωσία. Γλώσσες εργασίας είναι τα ελληνικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά.
Από την Ψυχοπαθολογία της καθημερινής ζωής του Sigmund Freud (1901) και την Κριτική της καθημερινής ζωής (1947) του Henri Lefebvre έως τη δημοσίευση του The Everyday Life Reader (2001) από τον Ben Highmore και το πρόσφατο Ξανά στο Μετρό (2008) του Marc Augé, το καθημερινό φαίνεται να έχει νομιμοποιηθεί ως αντικείμενο μελέτης και να έχει εδραιώσει τη θέση του στο κριτικό ενδιαφέρον των ανθρωπιστικών σπουδών. Είτε ως ευανάγνωστο πεδίο εκτύλιξης του ρυθμικού και του διαρκούς, είτε ως όχημα αναπαραγωγής της συνήθειας και της κοινοτοπίας, είτε ως ευκαιρία για ανάδειξη του ανατρεπτικού μέσα από το επαναλαμβανόμενο, το καθημερινό αποτελεί γόνιμη επιστημολογική πρόκληση. Επανανακαλύπτεται διαρκώς στο χώρο της πολιτικής και πολιτισμικής κριτικής, ιστορικοποιείται και ιστοριογραφείται, ενώ συχνά γίνεται ο καταλύτης για την αποσταθεροποίηση κυρίαρχων κριτικών σχημάτων. Το συνέδριο αυτό επιχειρεί να διερευνήσει τόσο τα θεωρητικά ζητήματα που τίθενται με αφορμή το καθημερινό, όσο και τις νέες εκδοχές του όπως αυτές έχουν προκύψει τις τελευταίες δεκαετίες.
Κεντρικοί ομιλητές του Συνεδρίου θα είναι οι Marc Augé (École des Hautes Études en Sciences Sociales) και Ben Highmore (University of Sussex).
Ο χαρακτήρας του συνεδρίου είναι διακλαδικός και οι προτάσεις μπορούν να αφορούν, χωρίς να περιορίζονται, στα παρακάτω ζητήματα:
1) Θεωρία και ιστοριογραφία του καθημερινού
• Σημειωτικές θεωρίες του καθημερινού.
• Μαρξιστικές, δομιστικές και μεταδομιστικές προσεγγίσεις του καθημερινού.
• Το καθημερινό στις πολιτισμικές σπουδές.
• Η ιστοριογράφηση του καθημερινού και η ιστοριογράφηση μέσω του καθημερινού.
2) Τελετουργίες, θεσμοί και κατασκευές του καθημερινού
• Η αλληλεπίδραση καθημερινού και δομών.
• Καθημερινή ζωή και συμπεριφορά: οι χαιρετισμοί, η ανάγνωση των εφημερίδων, οι αγαπημένες ιστοσελίδες, τα διαλείμματα για γεύμα, οι τελετές του τσαγιού, η ρουτίνα των φαρμάκων, τα καθημερινά θρησκευτικά τυπικά.
• Οι θεσμοί του καθημερινού: η εκπαίδευση, η κατασκήνωση, το νοσοκομείο, το άσυλο, η φυλακή, το ορφανοτροφείο, η παιδόπολη, το στρατόπεδο συγκέντρωσης, η καθημερινότητα των τοξικομανών και των αστέγων, η ψυχοθεραπεία.
• Παλιές και νέες απόπειρες κατασκευής και αναδιαμόρφωσης του καθημερινού: ο σοβιετικός νέος άνθρωπος, η καθαρεύουσα, τα σύγχρονα εβραϊκά, η ρητορική του «πέντε λεπτά από το χρόνο σας κάθε μέρα».
• Η νοσταλγία και οι εξιδανικεύσεις του καθημερινού: η γειτονιά, το χωριό, η «ανθρωπιά στις σχέσεις», η «ήσυχη ζωή», η «ασφυκτική πόλη», οι εναλλακτικοί τρόποι διαβίωσης.
• Η ρύθμιση του καθημερινού στον προγραμματικό λόγο της πολιτικής και στη νομοθεσία• η καθημερινότητα του πολίτη.
• Η παραγωγή, χρήση, πρόσληψη και βίωση του καθημερινού χώρου: η καθημερινή ή/και μνημειακή αρχιτεκτονική και πολεοδομία, οι καθημερινοί χώροι και η εργονομία τους (σπίτια, γραφεία, στέκια, χώροι διασκέδασης, γυμναστήρια), η καθημερινότητα στις επικοινωνίες και τις μεταφορές.
3) Γραμματείες του καθημερινού
• Η θεματοποίηση του καθημερινού στη λογοτεχνία, το θέατρο, τον κινηματογράφο, τις τηλεοπτικές σειρές, τα μέσα ενημέρωσης, τις διαφημίσεις, τα κόμικς, τον πολιτικό λόγο, τα θρησκευτικά κείμενα• η αναπαραγωγή του καθημερινού στην (ανα)μετάφραση, τη μεταγλώττιση και τον υποτιτλισμό τους, καθώς και η παρεπόμενη επαναδιαπραγμάτευσή του ανάλογα με το μέσο, τη λειτουργία και τα όριά του.
• Οι «καθημερινές» εκδοχές της τέχνης και των μέσων: οι θαμιστικές αφηγήσεις, η pop art, οι αφίσες, οι σαπουνόπερες, οι τρέχουσες μουσικές επιτυχίες, η ειδησεογραφία, οι ενημερωτικές εκπομπές, ο «σφυγμός της ημέρας».
• Τα αρχεία, η συστηματοποίηση, η καταγραφή και η εξιστόρηση του καθημερινού: τα προσευχητάρια, οι περιηγήσεις, τα σχολικά ωρολόγια προγράμματα, οι τηλεφωνικές υπενθυμίσεις, οι επιφυλλίδες, οι αναδρομές του τύπου «σαν σήμερα 50 χρόνια πριν», τα προσωπικά ημερολόγια, τα blogs, οι κώδικες του life style, τα τηλεοπτικά προγράμματα πραγματικού χρόνου.
• Η αναφορά, μέσω του καθημερινού, σε στοιχεία όπως το χιούμορ, τα συναισθήματα, οι αθυροστομίες, οι υπαινιγμοί, οι μεταφορές, οι σχέσεις ιεραρχίας και εξουσίας, οι ιδεολογίες και οι νόρμες, οι συγκρούσεις, οι διαφορές μεταξύ διαλέκτων• η μετάφραση και η μεταφρασιμότητα των παραπάνω και ο συσχετισμός τους με το «ξένο» καθημερινό.
• Η γλώσσα του καθημερινού: οι ποικίλες σημάνσεις του καθημερινού, οι καθημερινές και ανεπίσημες εκφράσεις, οι προσφωνήσεις, τα σλόγκαν, η αργκό, οι κοινωνιόλεκτοι της καθημερινής επικοινωνίας, η γλώσσα του καθημερινού ως φορέας της γλωσσικής εξέλιξης.
• Το μεταφρασμένο καθημερινό: το καθημερινό ως καθοριστικός παράγοντας της επικοινωνίας μέσω της διερμηνείας, το οικειοποιημένο ή ξενοποιημένο καθημερινό• το καθημερινό και η πρόσληψη του ξένου, το καθημερινό ως όχημα της παγκοσμιοποίησης και η κανονικοποίηση του καθημερινού μέσω της μετάφρασης.
4) Βιοπολιτική του καθημερινού
• Το καθημερινό ως αντίστιξη ή επίρρωση του πολιτικού, το ιδιωτικό και το δημόσιο καθημερινό, η έμφαση στο καθημερινό ως απελευθερωτικό αίτημα και η επανάσταση της καθημερινής ζωής από τη δεκαετία του 1960 στον 21ο αιώνα: η φυλετική ισότητα, ο φεμινισμός, τα κινήματα για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων, η νεολαία, τα κινήματα της αντι-παγκοσμιοποίησης, η νέα ανάλυση της εργασίας, το μετά-το-1989, η οικολογία.
• Οι στάσεις, οι αξίες και τα κίνητρα του καθημερινού σώματος: αισθητική (κομμώσεις, κοσμετολογία, μόδα, μακιγιάζ), πειθάρχηση (δίαιτες, νηστείες, εκγύμναση, υγιεινή, φροντίδα) και «εκτροπές» (εκκεντρικότητα, ανορεξία, ορθορεξία)• οι ριζικές επαναδιαπραγματεύσεις του καθημερινού σώματος: πλαστική χειρουργική, αλλαγή φύλου, ευθανασία.
• Η βιοπολιτική του καθημερινού και οι καταστάσεις εξαίρεσης: ο «διαρκής πόλεμος» και η «διαρκής κατάσταση εκτάκτου ανάγκης» μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η «αποκατάσταση της καθημερινότητας» στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, η καθημερινότητα του πολέμου χαμηλής έντασης στην Αφρική (Σομαλία, Ρουάντα, Νταρφούρ) και στην Ασία των πρώτων υλών, η καθημερινότητα χωρίς ρουτίνα στα παλαιστινιακά εδάφη, η “επόμενη (κάθε) μέρα” των κοσμογονικών γεγονότων.
Γίνονται δεκτές προτάσεις για εισηγήσεις διάρκειας 20 λεπτών ή / και προτάσεων διοργάνωσης συνεδρίας (πάνελ). Οι προτάσεις πρέπει έχουν έκταση 300-350 λέξεων, να επισημαίνουν τη θεματική του συνεδρίου με την οποία παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη συνάφεια, και να διευκρινίζουν τις βασικές θεωρητικές ή/και μεθοδολογικές τους αναφορές και να συνοδεύονται από σύντομο βιογραφικό σημείωμα 50-70 λέξεων. Θα πρέπει να αποσταλούν ηλεκτρονικά έως τις 30 Απριλίου 2010 στην Μπέτυ Κακλαμανίδου ( bettyk@freemail.gr ) και τον Απόστολο Λαμπρόπουλο ( aplampro@ucy.ac.cy ).
